Hortensje to popularne krzewy ozdobne, które należą do rodziny hortensjowatych. W stanie naturalnym występują w klimacie umiarkowanych. Mają szerokie zastosowanie w ogrodnictwie i we florystyce. Najpopularniejsze odmiany hortensji, które uprawia się w Polsce to hortensja bukietowa i hortensja ogrodowa. Rośliny mają specyficzne wymagania co do stanowiska i zabiegów pielęgnacyjnych. Różnią się od siebie wielkością kwiatów i terminem przycinania pędów.
Uprawa hortensji i zastosowanie roślin w ogrodzie
Hortensja wymaga żyznej, przepuszczalnej gleby, która zasobna jest w składniki mineralne. Od odczynu podłoża zależy kolor kwiatów hortensji ogrodowej. Często spotyka się rośliny w kolorze różowym lub niebieskim. Istnieją też osobniki, które posiadają mieszane kwiaty, z przebarwieniem w odcieniach różu i błękitu. Kolor płatków korony można modyfikować za pomocą nawozów do hortensji. Hortensje ogrodowe kwitną na pędach zeszłorocznych. Co to oznacza? Roślina tworzy pędy kwiatostanowe w jednym roku, a kwitną one na rok kolejny. Z tego względu wymaga cięcia po przekwitnięciu, nie można jej ciąć na wiosnę, bo nie zakwitnie. Ten gatunek krzewu ozdobnego może przemarzać. Problem dotyczy głównie pędów kwiatowych, które wzniesione są ku górze. Roślina powinna być sadzona w miejscach osłoniętych od wiatru. Mroźny wiatr zimą oraz na początku wiosny może być przyczyną braku kwitnienia.
Z tego względu trzeba rośliny osłaniać. Do tego celu nadają się słomiane maty, którymi otula się rośliny przed nadejściem zimy. Hortensja bukietowa tworzy pędy kwiatowe w tym samym roku, w którym kwitnie. Jest więc mniej wrażliwa na działanie mrozów i można ją przycinać wiosną.
Hortensje w ogrodzie
Cięcie rośliny wpływa znacząco na jej kondycję i indukuje produkcje kwiatów. Roślina tworzy gęste kwiatostany, które składają się z drobnych kwiatów. Kwitnie długo, a kwiaty mogą utrzymywać się przez całą zimę. Hortensje są roślinami żarłocznymi, wymagają nawożenia w ciągu całego okresu kwitnięcia. Najlepiej stosować specjalistyczne nawozy do tych roślin. Krzewy preferują kwaśne podłoża. Mogą być sadzone w miejscu nasłonecznionym lub półcienistym. Intensywne słońce będzie wpływać na kondycję roślin, są bardzo wrażliwe na brak wody. Cała roślina jest wtedy przywiędnięta i wymaga podlewania. Hortensje lubią być atakowane przez niektóre choroby i przez szkodniki. Jak je rozpoznać i zwalczać. Krzewy sadzi się w grupach lub pojedynczo. Mogą służyć do obsadzania miejsc wzdłuż ulic i chodników, są odporne na zanieczyszczenia powietrza.
Problemy w uprawie — choroby hortensji i szkodniki
Uprawa roślin nie jest trudna, ale wymaga wiedzy wobec problemów, które mogą się przytrafić. Niektóre choroby nie mają nic wspólnego z inwazją szkodników lub patogenów grzybowych, są zaniedbaniem ogrodnika. Takie dolegliwości nazywa się chorobami fizjologicznymi. Są one związane z niedoborami pierwiastków lub ze złymi warunkami środowiska, w którym żyją. Choroby i szkodniki hortensji mogą być z powodzeniem zwalczane za pomocą oprysków lub domowymi sposobami.
Jakie choroby fizjologiczne atakują hortensje?
Rośliny, które nie mają dostępu do właściwych składników pokarmowych, mogą być w złej formie. Najczęściej spotyka się chlorozę roślin. Jest to brak odpowiedniej ilości żelaza w glebie. Objawy pojawiają się na liściach roślin. Są to przebarwienia. Na początku blaszka liściowa traci swój ciemny kolor, potem żółknie. Plamy mogą pojawiać się na początku na najmłodszych liściach, a potem na starszych. Niewłaściwy odczyn gleby powoduje podobne dolegliwości. Zasadowy odczyn będzie źle wpływał na krzewy hortensji. Blednące liście powinny być sygnałem do zastosowania nawozów interwencyjnych, które przeznaczone są do tego gatunku roślin. Mogą być to granulki do podsypywania lub nawóz w postaci płynnej. Zlekceważenie chlorozy spowoduje, że roślina straci swój dekoracyjny urok i zahamuje kwitnienie.
Zbyt intensywne światło oraz podlewanie podczas upałów będzie powodować poparzenia liści hortensji. Lepiej jest sadzić roślinę w półcieniu, zwłaszcza na słabej jakości glebach. Rośliny podlewa się wieczorami lub wczesnym rankiem. Podlewanie w godzinach południowych może być bardzo szkodliwe i doprowadzić do zamierania krzewów.
Choroby wirusowe — zwalczanie krok po kroku
Wirusowe choroby występują sporadycznie, ale są bardzo niebezpieczne. Zazwyczaj prowadzą do eliminacji wszystkich zakażonych roślin. W uprawie hortensji spotyka się pierścieniowatą plamistość.
Pierwsze objawy pojawiają się na blaszkach liściowych, są to brązowe plamy. Krok po kroku rozprzestrzeniają się na całą roślinę. Porażone liście zaczynają więdnąć, a roślina nie tworzy pędów kwiatowych i nie kwitnie. Najważniejsze jest zapobieganie chorobie. Wszystkie prace pielęgnacyjne powinny być wykonane przy użyciu czystych narzędzi. Chodzi tutaj głównie o cięcie roślin. Warto też zwrócić uwagę przy zakupie krzewów.
Liście powinny być ciemnozielone, bez żadnych przebarwień. A ziemia w doniczce musi być lekko wilgotna. Rośliny nie powinny być zalane ani mieć zbyt sucho. Świadczy to o niewłaściwej pielęgnacji. Rośliny w dobrej kondycji są odporniejsze na choroby wirusowe i grzybowe. Czasem to, jakie choroby atakują hortensję, zależy od tego, jak jest ona zadbana. Zainfekowane rośliny trzeba usuwać z rabat i utylizować, gdyż będą źródłem infekcji dla innych osobników.
Choroby grzybowe w uprawie hortensji
Najczęściej spotyka się choroby powodowane przez patogeny grzybowe. Grzyby wywołują wiele chorób, z którymi można walczyć poprzez działania profilaktyczne lub wykonując zabiegi chemiczne. Aby przeprowadzić oprysk hortensji preparatami biobójczymi, trzeba potrafić zidentyfikować problem. Roślina może dawać sygnały, że została zaatakowana. Najczęściej są to różnego rodzaju plamy, które występują na liściach. Czasem zdarza się nietypowy nalot na organach rośliny. Są to strzępki grzyba i zarodniki. Chorobom grzybowym sprzyja wysoka wilgotność powietrza i opady atmosferyczne, a także żerowanie szkodników.
Biała plamistość liści
Najbardziej charakterystyczną chorobą, która występuje u hortensji, jest biała plamistość liści. Choroba jest wywoływana przez 3 gatunki grzybów, ale rozróżnienie ich jest bardzo trudne. Wszystkie zwalcza się tymi samymi substancjami czynnymi. Na liściach pojawiają się małe plamki, zazwyczaj mają białą obwódkę. Plamki mogą być czerwonawe, czasem żółte. Duże nasilenie występowania choroby powoduje, że całe liście pokryte są zmianami, wkrótce liście odpadają od rośliny. Zwalczanie choroby polega na usuwaniu liści, na których zaczynają pojawiać się plamki. Ogranicza to rozwój choroby. W przypadku dużego nasilenia trzeba przeprowadzić zabieg chemiczny.
Szara pleśń
Cała roślina może zostać porażona przez grzyba, który wywołuje szarą pleśń. Hortensja może pokryć się szarym, pylącym nalotem, który wytwarza liczne zarodniki. Szara pleśń jest chorobą, która pojawia się na wszystkich roślinach. Z hortensji przenosi się na inne rośliny ozdobne, także na warzywa i owoce rosnące w pobliżu. Wymaga zwalczania za pomocą środków chemicznych.
Mącznik
Krzewy hortensji ogrodowej lub bukietowej mogą mieć objawy mącznika. Objawy tego grzybowego zakażenia pojawiają się na liściach. Są dość charakterystyczne, cała roślina wygląda, jakby została posypana obficie mąką. Zmiany mogą dotyczyć zarówno dolnej strony liścia, jak i górnej. Wysoka wilgotność powietrza znacznie poprawia warunki do rozwoju choroby.
Zwalczanie chorób hortensji powinno odbywać się po stwierdzeniu objawów na roślinach. Do przeprowadzenia zabiegu wykorzystuje się dostępne w danym roku środki chemiczne.
Zabiegi wykonuje się podczas suchej i słonecznej pogody, najlepiej wieczorem. Opryskiem powinny zostać objęte też rośliny z bliskiego sąsiedztwo krzewów. Niektóre patogeny mogą atakować inne gatunki. Bardzo ważne jest dokładne zbieranie resztek roślinnych spod krzewów. Dotyczy do zarówno opadniętych kwiatów, jak i liści. Rośliny powinny pochodzić ze sprawdzonych źródeł i nie mieć oznak chorób. Wszelkie plamy i przebarwienia na liściach dyskwalifikują roślinę. Po posadzeniu warto podlać młode krzewy, a po paru dniach zastosować nawóz. Przekwitnięte kwiaty są bardzo dekoracyjne, mogą pozostać całą zimę na roślinie. Należy je usuwać, tylko gdy widnieją na nich objawy chorób, na przykład pleśń z zarodnikami.
Szkodniki hortensji
Choroby grzybowe najczęściej są przyczyną pogorszenia jakości roślin, ale na roślinach pojawiają się też szkodniki. Na krzewach mogą pojawiać się kolonie mszyc, atakują one wierzchołki pędów i pąki kwiatowe. Roślina może mieć zahamowany wzrost i być podatną na infekcje grzybowe lub bakteryjne. Na pędach i liściach pojawia się lepka ciecz, jest to rosa miodowa. Obecność mszyc wabi mrówki, które żywią się spadzią. Mszyce można zwalczać za pomocą środków ochrony roślin lub wyciągów z ziół. W tym celu wykonuje się wywary z czosnku lub ze skrzypu i z pokrzywy. Niekiedy szkodniki można usunąć za pomocą silnego strumienia wody, który zmywa lekkie owady.
Innymi popularnymi szkodnikami spotykanymi na różnych gatunkach roślin są przędziorki. Małe pajączki doskonale czują się pod blaszkami liściowymi. Tam nakłuwają tkanki i wysysają soki. Roślina może ulec przebarwieniom, duże nasilenie szkodników powoduje żółknięcie liści i zasychanie ich. Metoda walki z przędziorkami jest prosta. Owady nie lubią wysokiej wilgotności, solidny prysznic powinien rozwiązać problem nieproszonych gości. Opryski z czosnku lub z pokrzywy, też pomogą w walce z przędziorkami. Duże nasilenie szkodnika jest widoczne gołym okiem, cała roślina pokryta jest delikatnymi pajęczynami.
Liście hortensji mogą być przysmakiem ślimaków, które zjadają je, pozostawiając jedynie nerwy. Ze ślimakami walczy się trudno, ponieważ żerują w nocy, a w dzień chowają się w kryjówkach. W ochronie roślin przed ślimakami poleca się ściółkowanie roślin, stosowanie granulek lub zbieranie mięczaków. Można samodzielnie zrobić pułapkę na ślimaki. W tym celu wkopuje się do ziemi puszkę z piwem i otrębami. Ślimaki zwabione wpadają do pułapki.
Cenne porady, które na pewno wykorzystam w pielęgnacji sowich roślinek 🙂 Dzięki!